Istnieje kilka form, w jakich można sporządzić testament. Wyróżnia się formy zwykłe i szczególne. Forma zwykła to przede wszystkim testament własnoręczny tzw. holograficzny, testament w formie aktu notarialnego oraz testament allograficzny sporządzony przed urzędnikiem.
Najprostszą i najczęściej spotykaną formą testamentu jest testament własnoręczny. Niemniej jednak bardzo często jest on sporządzany nieprawidłowo. Istnieją pewne prawne wymogi, które testament odręczny musi spełniać. Przede wszystkim należy podkreślić, że wbrew powszechnemu przekonaniu nie można sporządzać testamentów wspólnych np. jednego dla męża i żony. Testament jest oświadczeniem woli na wypadek śmierci tylko jednej osoby. Ponadto oświadczenie musi zostać w całości sporządzone własnoręcznie, a więc niedopuszczalne jest sporządzenie testamentu na komputerze. Poza tym musi on zawierać oznaczoną datę oraz zostać opatrzony własnoręcznym, czytelnym podpisem testatora. Warto pamiętać, że powołanie spadkobiercy następuje do całości spadku albo jego części np. do 1/3 spadku, a nie do konkretnego przedmiotu np. mieszkania.
Testament notarialny jest oczywiście sporządzany w kancelarii notarialnej. Po odczytaniu przez notariusza treści testamentu w formie aktu notarialnego testator składa pod nim swój podpis. Jest to najbezpieczniejsza forma testowania, ponieważ dokument urzędowy najtrudniej podważyć. Koszt sporządzenie aktu wynosi od 50 zł do 200 zł.
Natomiast testament allograficzny jest formą, która w chwili obecnej zanika. Sporządzany jest w obecności dwóch świadków przed urzędnikiem:
- wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta),
- starostą,
- marszałkiem województwa,
- sekretarzem powiatu lub gminy,
- kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
Po spisaniu w formie protokołu oświadczenia woli oraz jego odczytaniu przez urzędnika, testator wraz ze świadkami oraz urzędnikiem podpisują się pod jego treścią. Należy pamiętać, iż w takiej sytuacji, a także w innych wypadkach, gdy niezbędna jest obecność świadka przy sporządzaniu testamentu świadkiem nie może być osoba, która jest w testamencie wskazana, jako spadkobierca bądź zapisobierca, małżonek testatora, jego krewni i powinowaci do drugiego stopnia, osoby pozostające w stosunku przysposobienia, osoba niewidoma, głucha lub niema, niemająca pełnej zdolności do czynności prawnej, niemogąca pisać i czytać oraz osoba w przeszłości prawomocnie skazana wyrokiem sądowym za składanie fałszywych zeznań.
Osoby te nie mogą również być świadkami przy sporządzaniu testamentu „na łożu śmierci”. Prawo polskie dopuszcza, bowiem aby w sytuacji istnienia obawy rychłej śmierci albo gdy w skutek szczególnych okoliczności niemożliwe lub bardzo utrudnione jest skorzystanie z którejkolwiek z form testamentu zwykłego, spadkodawca oświadczył swoją wolę określonej liczbie świadków. Na tym właśnie polu najczęściej dochodzi do pomyłki, która skutkuje nieważnością testamentu ustnego. W trakcie ustnego oświadczania woli przez spadkodawcę, świadków musi być co najmniej trzech, a nie dwóch! Ponadto treść testamentu ustnego musi zostać stwierdzona pisemnie w ciągu roku od jego złożenia, z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma. Pismo to podpisują spadkodawca i co najmniej dwaj świadkowie. Jeżeli testament nie zostanie w ten sposób stwierdzony, można w ciągu 6 miesięcy od śmierci testatora stwierdzić go przez zgodne zeznania złożone przez wszystkich trzech świadków przed sądem.
Do pozostałych form szczególnych testamentu należą testament wojskowy sporządzany w przypadku wojny, mobilizacji bądź niewoli oraz testament sporządzony podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków.
Każdy z trzech wskazanych testamentów szczególnych traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.
